Duurzaam hout is prachtig, maar liever geen oerbos in mijn boodschappentas
Hout is bruikbaar voor onnoembaar veel doeleinden; een natuurlijke en duurzame grondstof. Maar veel oerbos wordt gekapt om andere producten te verbouwen. Zo gebruikt iedereen die boodschappen doet indirect veel tropisch hout: jaarlijks wordt 12 miljoen hectare bos gekapt. Waar dit niet zorgvuldig gebeurt, zal het bos zich niet of nauwelijks herstellen. Daarom zijn er acties voor de productie van duurzaam hout. Iedereen kan iets doen bij het vullen van de boodschapentas.
Oerbos in jouw boodschappentas?
Oerbossen worden niet alleen gekapt voor hout of papier; Het gaat vaak om de aanleg van soja- en oliepalmplantages mogelijk te maken. De grondstoffen soja, palmolie en houtpulp zijn terug te vinden in enorm veel producten, die je gewoon bij de supermarkt koopt: van margarine tot chips, van vleeswaren tot toiletpapier. Zonder dat je het beseft, leveren de dagelijkse boodschappen dus een bijdrage aan de ontbossing wereldwijd.
- Palmolie zit in 60 procent van de supermarktproducten, bijvoorbeeld in chocolade, koekjes, pindakaas, zeep en lippenstift. In Indonesië en Maleisië worden de laatste oerbossen van Azië platgebrand om ruimte te maken voor oliepalmplantages. Een nieuwe bedreiging voor de bossen is het gebruik van palmolie als brandstof voor auto's of om elektriciteit mee op te wekken.
- Soja wordt als plantaardige olie in voedsel verwerkt, maar het is vooral populair als veevoer. Bovendien zit soja in veel sauzen, soepen en broodbeleg. Voor onze vleesconsumptie wordt op grote schaal ontbost in Zuid-Amerika, ook in de Amazone.
Oerbossen
Oerbossen zijn uitgestrekte wouden van duizenden, soms zelfs miljoenen jaren oud. Het zijn complexe en kwetsbare ecosystemen. Negentig procent van alle plant- en diersoorten die op land voorkomen, tref je alleen aan in oerbossen. Het tropische regenwoud is het duurzaamste systeem dat je je op aarde kunt voorstellen. Diversiteit is de basis van de duurzaamheid.
Bossen leveren ons veel nuttige producten, zoals voedsel en grondstoffen voor medicijnen. Bossen hebben bovendien een gunstige invloed op het klimaat, onder meer omdat ze CO2 (kooldioxide) vastleggen. De groeiende CO2 uitstoot is de oorzaak van het broeikaseffect.
Onverantwoorde kap
Bij volledige kap in een oerbos worden alle bomen op een stuk grond in één keer gekapt. Hierna worden soms de overgebleven, economisch niet interessante, bomen in brand gestoken. Daardoor spoelt of waait de vruchtbare bodem gemakkelijk weg en kunnen nieuwe bomen nauwelijks of niet meer op deze plekken groeien. De groei van nieuw oerbos is dan ook een langdurig proces. Indonesie is ongeveer geruineerd door massale boskap, in Afrika zijn grote stukken bos volledig vernietigd, maar ook in Europa zijn veel oerbossen vernietigd. Alleen in Polen is nog een klein stuk oerbos overgebleven. Krijg een beeld vanuit de lucht van massale houtkap.
Volledige kap komt ook in productiebossen of plantages voor. Na de kap worden nieuwe bomen gezaaid of geplant. Zo ontstaan bospercelen met veelal dezelfde bomen van dezelfde grootte. Deze bossen zijn onaantrekkelijk voor andere planten en voor dieren.
Duurzame bossen
Duurzaam bosbeheer betekent dat er selectief gekapt wordt. Alleen bruikbare en volgroeide bomen worden gekapt. Hiervoor in de plaats worden nieuwe bomen geplant of krijgen zaailingen de kans om de plaats van de gekapte bomen in te nemen. Wanneer dit zorgvuldig gebeurt, blijft de rijkdom van het bos gehandhaafd.
Duurzame houtproductie
Hout uit gegarandeerd duurzaam beheerde bossen hebben het FSC-keurmerk, PEFC keurmerk, en/of dragen het Keurhoutlogo. Dit garandeert een verantwoord beheer en controle door een onafhankelijke certificerende organisatie. De beheerder zorgt er tevens voor dat zijn hout gescheiden blijft van hout uit andere bossen. Zo blijven de functies van bomen en bos in stand. Heeft het hout geen keurmerk, dan is het meestal geoogst in een productiebos. Dat is milieuvriendelijker dan hout uit ongerepte oerbossen. Op Milieucentraal.nl vind je een lijst van houtsoorten die grotendeels uit Europese productiebossen komen. Hier meer informatie over houtsoorten, toepassingen, onderhoud, constructies, duurzaam bosbeheer etc.
Wat kun je doen?
- Let bij de aankoop van hout op het keurmerk (FSC). Zo weet jij zeker dat het hout afkomstig is uit duurzaam beheerde bossen.
- Wees zuinig met papier, niet alleen thuis, maar ook op het werk. Let bij de aankoop van papier op de keurmerken: Kringlooppapier en papier met een FSC-certificaat sparen de oerbossen. Spaar oud papier op en lever dat in voor hergebruik.
- Ook in Eko- of Fair Trade-producten kán soja of palmolie zitten, wat betekent dat ook deze producten niet altijd gegarandeerd oerbosvrij zijn. Producten met Eko- of Fair Trade-keurmerk worden wel duurzamer geproduceerd. Het is dan ook altijd beter om deze producten te kopen dan producten zonder keurmerk.
Koop oerbosvrij!
Als consument is het bijna niet mogelijk om duurzaam boodschappen te doen. Nog steeds komen massa's producten ons land binnen die hebben bijgedragen aan ontbossing. Wereldwijd is nog slechts 20 procent van de oerbossen intact. Greenpeace is daarom begonnen met de campagne 'Oerbosvrij' en dringt er bij de overheid op aan om concrete maatregelen te nemen om te garanderen dat alle producten op de Nederlandse markt oerbosvrij zijn. Greenpeace lanceert een lijst met producten waar soja of palmolie in verwerkt zit, om te laten zien dat het op dit moment vrijwel onmogelijk is om oerbosvrij boodschappen te doen. Klik hier voor meer informatie en de lijst met producten.
Meer weten?
- Fscnl.org: digitale leveranciersgids, waar per toepassing kan worden gezocht naar een FSC-houtsoort en de bijbehorende leverancier
- Vvnh.nl: Vereniging van Nederlandse Houtondernemingen
- Wnf.nl: Het Wereld Natuur Fonds heeft een brochure over bossen, ook voor jongeren.
- Inkoopduurzaamhout.nl: Alles over inkoop en criteria Duurzaam Hout
Webredacteur: Christa Smits
Onze selectie
Gerelateerde adressen
HarteGroen
Workshops en cursussen werken met VERSHOUT. Ervaar zélf dit geweldige ambacht in de traditie van het Engelse "Green-Woodwork". Werken met ambachtelijke handgereedschappen, in het bos, de...Bos Homeopathie Drogist
Bos Homeopathie Drogist verkoopt homeopathisch medicijnen. Tevens leverancier van de natuurvriendelijke verzorgingsproducten van Weleda. De producten van Weleda bestaan uit antroposofische...Witteveen+Bos
Witteveen+Bos Den Haag levert advies- en ingenieursdiensten voor projecten in de sectoren water, infrastructuur, ruimte en milieu en bouw.Vrienden Van Het Staelduinse Bos
De organisatie Vrienden Van Het Staelduinse Bos runt met vrijwilligers het bezoekerscentrum D'oude koestal in het Staelduinse bos. (zie bezoekerscentra) Organisatie van excursies in het bos.Heempark H.J.Bos
Heempark H.J.Bos is een van de meest gevarieerde groengebieden van de stad. Bellen tussen 9.30 - 10.00 uur of 12.30 - en 13.00 uur. Wilde inlandse zaden uit het heempark. Excursies eenmaal per...Tips Huis & Tuin

Zonnepanelen: hoe, hoeveel,welke?
Zoek met de module van Greenem.nl uit hoeveel zonnepanelen je kunt laten plaatsen en wat dat gaat kosten.Lees verder

Kies de juiste waterkoker
Bij de keuze voor een elektrische waterkoker is het zaak te letten op energiegebruik, type verwarmingselement en minimale waterhoeveelheid. Greenem zoekt het voor je uit.Lees verder

Isoleer je dak en bespaar
Hoe kouder het is, hoe meer het loont je huis goed te isoleren. Kijk naar de mogelijkheden van dakisolatie..Lees verder

LED-verlichting
Wil je weten welke ledlamp de beste vervanger is voor je gloeilamp?Bereken hier je besparing

Was aan de lijn
Een wasdroger kost jaarlijks 90 euro aan elektriciteit. Redenen om de was lekker buiten te laten wapperenLees verder

Natuurverf op het huis
Schilder je huis veilig, gezond en duurzaam met natuurverfLees alles over natuurverf

Winkels met exotische en trendy huisraad
Eerlijk design en trendy woonaccessoires vind je in Wereldwinkels en Fair Trade ShopsVind alle adressen met eerlijke handel

Tuinieren in de stad
Maak je tuin natuurvriendelijk en duurzaam met eenvoudige maatregelenWaar begin je in de tuin?

Energiezuinige producten naast elkaar
Energiezuinig huishoudelijk witgoed en LCD schermen kun je vergelijken op 'YouTellMe'Kijk en vergeijk op de website voordat je koopt

Experts van Club Green over bouwen en wonen
Op ClubGreen.nl geven experts antwoord op vragen over bouwen, renoveren, energie, huis en tuin.Vind hier antwoord op je vragen

Zonne-energie van eigen dak
Subsidie aangevraagd voor zonnepanelen? Waar schaf je de gewenste panelen aan?Vind hier een leverancier van zonnepanelen