Hoe krijg ik het thema gezondheid op de kaart?
Een nieuw gebouw energieneutraal maken is een fluitje van een cent. Je bouwt muren van een meter dik zonder ramen of met kleine ramen die niet open kunnen. Als je vervolgens alle gaten dichtstopt heb je al bijna het niveau van energieneutraliteit bereikt. De mensen die in het gebouw aanwezig zijn plus de onvermijdelijke apparatuur voor ICT en verlichting zullen zorgen voor een aangename binnentemperatuur.
Echter het binnenklimaat in een dergelijk gebouw zal erbarmelijk zijn. In zo’n gebouw valt niet te wonen of te werken. En dan is het weer goed om je te realiseren waarvoor wij uiteindelijk gebouwen gebruiken: het weer dwingt ons gedurende een groot deel van het jaar ons te beschermen tegen te veel regen, zon, koude of warmte. Gelet op de primaire doelen van gebouwen, het mogelijk maken van wonen, werken, recreëren, ben ik van mening dat het energie- of materialengebruik van een gebouw ondergeschikt dient te zijn aan een creëren van een goed en gezond binnenklimaat (lucht, licht, geluid) in gebouwen.
Nearly zero in 2021
Ik ben daarom verheugd met de vraag die Harm Valk opwierp tijdens de PEP-meeting op donderdag 15 oktober: ‘Hoe krijgen we het thema gezondheid op de kaart?’ en die hij verder heeft uitgewerkt in zijn expertpost van 24 oktober. Ik vind deze vraag zeer relevant, ook gelet op het feit dat onze Europese wetgever vooralsnog met een grote boog om dit vraagstuk heenloopt: voor de nieuwbouw zet Brussel volop in op verbetering van de energieprestatie: de EPBD schrijft voor dat alle nieuwbouw vanaf 2021 ‘nearly zero’ moet zijn.
Gebruikersenquêtes en prestatie-indicatoren
Als ik de vraag van Harm Valk op mijzelf betrek: ‘Hoe krijg ík het thema gezondheid op de kaart?’, kan ik de volgende zaken aangeven uit mijn adviespraktijk: In prestatiecontracten, die ik voor ondermeer scholen, kantoren en woningen schrijf, veranker ik het thema gezondheid door zowel afspraken in het prestatiecontract op te nemen over het periodiek afnemen van enquêtes onder gebouwgebruikers over het ervaren binnenklimaat en afspraken over prestatie-indicatoren voor lucht (temperatuur en CO2-concentratie), licht (lux) en geluid (dB) in het gebouw, samen met wijzen van monitoren, rapporteren en afrekenen van deze waarden.
Het goede nieuws: uitvoerende partijen (nu vaak aangeduid als ‘ESCo’) zijn in de huidige markt bereid om op basis van een dergelijke set aan prestatie-indicatoren voor binnenklimaat gebouwen te bouwen of te renoveren en vervolgens te beheren en te monitoren gedurende de looptijd van het prestatiecontract.
Menukaart Prestatiecontracten
Voor meer informatie over prestatiecontracten inclusief afspraken over een gezond binnenklimaat verwijs ik graag naar de Menukaart Prestatiecontracten. In de menukaart, die ik samen met Marc Hopman van AT Osborne in opdracht van het Platform Duurzame Huisvesting heb gemaakt, is een voorbeeldset aan prestatie-indicatoren opgenomen voor het verbeteren en borgen van een goed binnenklimaat.
Als opdrachtgevers het thema binnenklimaat op een dergelijke wijze meenemen in hun uitvragen en opdrachtnemers op hun beurt deze thematiek standaard meenemen in hun aanbiedingen, staat het thema gezondheid binnenkort vanzelf op de kaart.
