Sloop duurzaam en gebruik betongranulaat - Cobouw
In Nederland is afgelopen paar jaar het vervangen van grind door betongranulaat gegroeid naar iets meer dan 2 procent. Het doel in de Green Deal Verduurzaming Betonketen is om van deze honderdduizenden tonnen betongranulaat binnen tien jaar naar 4-5 miljoen ton per jaar (30 procent) te gaan voor betonmortel en betonproducten.
Vanuit de technische regelgeving is 30 procent betongranulaat sinds kort toegestaan, een constructeur kan met conventioneel rekenen tot 50 procent gaan en voor veel toepassingen is zelfs 100 procent mogelijk. Voor een select aantal toepassingen zoals zichtbeton en schoon beton is grindvervanging vanwege de hoge eisen aan de textuur nog niet wenselijk. Naar 30 procent hergebruik van beton betekent een stille revolutie in de sector wat van alle partijen in de keten veel vraagt. Maar ook mooie kansen biedt.
In Nederland wordt voornamelijk (rond) grind toegepast in beton. Het gaat om 80-85 procent van het totale grindverbruik in Nederland. Door de economische recessie is in de periode 1990-2012 het jaarlijkse grindverbruik gedaald van 22 naar 12 Mton. Bij herstel van de nieuwbouwmarkt zal de behoefte aan grove toeslagmaterialen voor beton stijgen naar 15-20 Mton in 2020-25. Verwacht wordt dat het aanbod aan steenachtig beton en sloopafval (BSA) bij benadering verdubbelt naar 30 Mton in die periode. Bij 30 procent vervanging door betongranulaat is ongeveer 40 procent van het uit sloop vrijkomend betonpuin nodig. Per ton betonpuin is ca. de helft betongranulaat maar met geavanceerder sloop/recyclingtechnieken kan meer betongranulaat worden gewonnen uit betonpuin.
De positie van constructeurs staat onder druk door kostenbesparingen in de bouw, maar constructeurs hebben belangrijke verantwoordelijkheden zoals qua constructieve veiligheid en het verduurzamen. Daarvoor is er behoefte aan slimmer toepassen van beton in bouwconstructies wat leidt tot grote milieuwinst en kostenbesparing. Nu wordt er onnodig geld en materiaal verspild doordat er geen tijd is voor diepgaander analyses. Penny wise, pound foolish.
Sloop van bouwwerken gebeurt in Nederland steeds hoogwaardiger, wat leidt tot schoner betonpuin en demontage van bouwdelen die geschikt zijn voor hergebruik. Slopers en recyclers herkennen de risico’s van betonschadelijke bestanddelen (bijvoorbeeld gipsresten) en bewaken de kwaliteit van betongranulaat.
Een groeiend aantal opdrachtgevers heeft reeds een hoge mate van hergebruik van beton uitgevraagd en gerealiseerd. Het zwembad De Geusselt is Maastricht, woonappartementen De Eenhoorn in Amsterdam, het rijksoverheidsgebouw DUO in Groningen, het Hibertad-gebouw in Hardenberg (100 procent granulaat) , een fietspad in Beilen en last but not leastde betonmortel voor enkele viaducten over de snelweg A20 bij Moordrecht (emvi 50 procent vervanging).
De laatste decennia steeg het aandeel van grindimporten uit Duitsland van 40 naar 60 procent. Inzet van betongranulaat als grindvervanger is een duurzaam alternatief. Uitdaging is de sloop/recycling en de logistiek lokaal goed te organiseren en daardoor transportafstanden beperkt te houden. Verder is hoogwaardig hergebruik van de kleinste betonfractie (0/4) een uitdaging. U kunt als opdrachtgever bijdragen door duurzaam slopen en betongranulaat voor te schrijven.
Stefan van Uffelen, Sinds 1 februari 2014 werkzaam bij de World Business Council for Sustainable Development (WBCSD) in Genève. Daarnaast is hij programmamanager van het MVO Netwerk Beton